در میان کودکان، بعضی از آنان از جمله کودکان ناشنوا جهت آموزش و آماده سازی برای زندگی اجتماعی روشی خاص، وقتی خاص، و توجهی خاص را میطلبند.
همهی کودکان عزیز هستند و همهی آنان سرمایههای جامعهی کنونی ما میباشند. باید کودکان را پرورش داد و باید آنان را آماده زندگی نمود تا ساختن جامعهی خویش را شروع نمایند. در میان کودکان، بعضی از آنان از جمله کودکان ناشنوا جهت آموزش و آماده سازی برای زندگی اجتماعی روشی خاص، وقتی خاص، و توجهی خاص را میطلبند.
این کودکان علاوه بر این که باید آمادهی زندگی در میان سایر همنوعان خود شوند، لزوماً باید راه برقراری ارتباط با سایرین را بیابند. این کودکان نیز طالب زندگی شاد میباشند. والدین آنان میکوشند تا کودکان شاید بتوانند به طور مستقل از خود مراقبت کنند و آنان امیدوارند فرزند دلبندشان در آینده دوستان خوبی را بیابند و شغل مناسبی برای خود فراهم نمایند و قطعاً امید آن را دارند روزی بتواند خانوادهای گرم و صمیمی تشکیل دهند. این دسته از کودکان برای رسیدن به این مراحل باید موارد بسیاری را بیاموزند. آنها باید یاد بگیرند
چگونه: مسئولیت قبول کنند، چگونه با دیگران سازگاری پیدا کنند و بسیاری موارد دیگر این امر برای یک کودک ناشنوا به دلیل نقص دستگاه شنوایی تا حدودی مشکل و نیازمند مساعدت و همکاری والدین و اطرافیان کودک میباشد. این کودکان به دلیل ناشنوایی خود در ابتدا به جهت برقراری ارتباط با مشکل روبرو میباشند و برای کسب استقلال در امور شخصی و کسب مهارتهای اجتماعی و زیستی نیازمند کمک میباشند. اما کمک رسانی به این قبیل از کودکان نباید مانع آزادی و سلب رضایت و مداخلهی مستقیم در زندگی آنان گردد. قطعاً این قبیل از کودکان نیازمند احتیاط بیشتری در زندگی میباشند و ممکن است گاهی نیاز به کمک والدین خود نیز داشته باشند اما باید دانست که او هم مانند سایر کودکان از عهدهی کارها بر میآید و نباید مانع فعالیت و لذت بردن از زندگی و دست ورزی و تجربه اندوزی او گردید. والدین کودک ناشنوا باید به او بیاموزند که خیلی احتیاط کنند اما اجازه دهند که کارهایی را که کودکان دیگر انجام میدهند او هم انجام دهد.
باید به این دسته از کودکان اجازه داده شود در گروه دوستان و همسالان قرار گیرد و به فعالیت و بازی بپردازد. دوچرخه سواری نماید و از خیابان رد شود البته همانطور که گفته شد انجام این قبیل از فعالیتها مستلزم آموزش خاص و … برای کودکان ناشنوا میباشد. بدیهی است که منظور بیشتر کودکان ناشنوا را به سختی میتوان فهمید و به ندرت میتوان بیش از ۲۰ درصد از واژگانی که آنها میگویند را تشخیص داد. با توجه به این مطالب برای کودکان هم سن و سال آنان خیلی سخت است که با دوست ناشنوای خود ارتباط کلامی برقرار نمایند و بالعکس. کودکان ناشنوا به سبب این عارضه سعی مینمایند دست به ارتباط دیداری بزنند و لبخوانی مینمایند یا در نهایت از طریق اشارهها و ایماها ارتباط برقرار نمایند. والدین و اطرافیان کودک ناشنوا باید به صورت غیر مستقیم مراقب باشند که شیطنتهای بچهگانه و کودکان دوستان کودک ناشنوا منجر به آزردگی و دل شکستگی کودک نگردد. چرا که جبران اینگونه رفتارها بسیار مشکل و چه بسا دارای پیامدهای ناگواری میتواند باشد.
ثبات بخشیدن و غنی سازی محیط ارتباطی کودک ناشنوا با دیگر کودکان و اطرافیان بسیار مهم و حایز اهمیت است در مورد کودکان ناشنوا باید توجه داشت که در درجهی اول دربارهی نحوهی ارتباط با جنبههای اصلی زندگی روزانه (بهداشت، تغذیه، حرکت و حتی لباس پوشیدن) بسیار طبیعی و مثل سایر کودکان باشند. در درجه دوم در ارتباط با جنبههای حسی و حرکتی، روانی و حرکتی بسیار، آگاه و با اطلاع از وضعیت خود نسبت به سایرین برخورد نمایند و باید این گونه از کودکان را آموزش داد و آماده ساخت که برای یک زندگی تا حد ممکن مستقل هدایت شوند. به مرور که محدودهی فعالیت کودک در محیط مستقیم و سپس محیط اصلی زندگی او گسترش مییابد، اهداف مورد نظر باید طی تمام فعالیتها از قبیل شست و شو، زمان غذا، لباس پوشیدن، بازی به طریق ارتباطی تفریحی (تا حد ممکن) دنبال شود. باید توجه داشت که ابعاد عاطفی، ارتباطی، اجتماعی کودک ناشنوا اگر در گروه تعدیل و آماده سازی گردد، اختلالهای رفتاری با نظم ایجاد شده بسیار تأثیر پذیر خواهد بود. اغلب رفتار اطرافیان کودک ناشنوا باعث میگردد که محدودیتهای زیادی در دسترسی به اطلاعات از محیط برای کودکانشان فراهم سازند.
در محیطهای طراحی شده به وسیلهی بزرگسالان این کودکان، ممکن است فرصت شناسایی یا اعتماد به منابع محرکهای حسی را نداشته یا فرصت تجربهی آنها در این زمینه کافی نباشد. این کودکان در کنترل محیط خودشان محدودیت دارند یا اسیر مداخلههای بزرگسالان هستند که این امر سلامت روان کودک ناشنوا را به مخاطره میاندازد. در ارتباط با کودک ناشنوا باید توجه داشت که این گونه از کودکان در معرض خطر بیشتری از کارکرد سلامت روانی میباشند و اگر از سوی والدین، اطرافیان و دوستان کودک ناشنوا این گونه مسایل نادیده گرفته شود، دامنهی وسیعی از اختلالهای گوناگون از قبیل افسردگی، مشکلات اجتماعی و رفتارهای پرخاشگرانه را برای کودک رقم خواهد زد. لذا باید در این زمینه و در حوزهی چگونگی رفتار با کودک ناشنوا تلاش زیادی را به جهت درک مناسب این قبیل از کودکان انجام داد.
منبع: کتابک
نویسنده: شهلا چمن دشتی