تحقیقات نشان میدهد که معمولا وقتی نوزادی به دنیا میآید، به طور نرمال و طبیعی دارای پاهای پرانتزی است که تا ۱۸ ماهگی طول کشیده و به نهایتش میرسد.
دکتر محمدجواد زهتاب، ارتوپد و جراح زانو و عضو هیات علمی دانشگاه در این باره میگوید: پای کودک پس از ۱۸ ماهگی شروع به برعکس شدن میکند یعنی ساق نسبت به ران به طرف خارج منحرف میشود (حالت ایکسی) که تا ۳ سالگی به حداکثر رسیده و طی رشد این زاویه کمکم برگشته و تا ۷ سالگی به حالت نرمال درمیآید.
وی حالت متعادل زاویه ساق به ران را ۷ تا ۱۰ درجه عنوان میکند که در زنان تا ۱۰ درجه طبیعی است (ساق نسبت به ران به طرف خارج یا حالت X انحراف دارد که زاویه طبیعی به این صورت است) ولی در این سیر که کودک رشد میکند، اگر زوایا خیلی زیاد باشد، غیرطبیعی قلمداد میشود.
در کودکانی که احساس میشود نسبت زاویه ساق و ران آنها خیلی متفاوت است، میتوان با انجام چند آزمایش و تجویز دارو، مشکل را برطرف ساخت تا بقایای این نرمی استخوان در بزرگسالی به شکل پای پرانتزی برایشان باقی نماند.
هر قدر فاصله بین دو زانو که قوزک پا را به هم میچسباند بیشتر باشد، بهشدت عارضه پای پرانتزی افزوده میشود. این عضو هیات علمی دانشگاه با اعلام این مطلب یادآور میشود: وقتی وزن از تنه آمده و از بستر ران میگذرد، به هنگام گذر از ساق پا، به مچ و زمین متصل میشود که معمولا در پایی که به صورت طبیعی است اگر خطی از وسط زانو کشیده شود، داخل و خارج زانو به ۲ قسمت مساوی تقسیم میشود ولی کسی که دارای پای پرانتزی است، فشار به داخل زانوانش بیشتر آمده و بتدریج باعث میشود سطح مفصلی طرف داخل زانو خراب شده و حتی مینیسک شکل خود را از دست داده و باعث ایجاد آرتروز در این ناحیه شود و آرتروز به تمامی زانو سرایت کند که آرام آرام زانوهای بیمار شروع به درد کرده و به اصطلاح علائم آرتروز پیشرفته در وی ظاهر میشود. این جراح زانو خاطرنشان میکند: اصولا مشکل این گونه پاها این است که دچار آرتروز زودرس میشوند، به همین جهت به افرادی که دارای پاهای پرانتزی هستند، توصیه میکنیم جهت جلوگیری از آرتروز زودرس، تحت عمل جراحی قرار بگیرند.
دکتر زهتاب میگوید: این عمل صرفا برای جلوگیری از بروز آرتروز است و هیچ پزشک ارتوپدی آن را جهت رفع درد جلوی زانو یا زیبایی توصیه نمیکند ولی در پایان نتیجه عمل جراحی، میتواند نتیجه یک عمل زیبایی باشد و پاها از نظر شکل ظاهری، شکیلتر شوند.
عوارض جراحی
معمولا در این عملها، بالای ساق پا بریده میشود تا زاویهاش از حالت پرانتزی دربیاید و سپس توسط پزشک گچ یا فیکس میشود تا به این وسیله پای وی جوشخورده تا بیمار هر چه سریعتر به زندگی عادی خود برگردد.
«گاهی پیش میآید که در بطن این گونه اعمال جراحی، عوارضی همچون شانس جوش نخوردن محل استئومی، عفونت و… رخ میدهد که پزشک بایستی بیمار را از آن مطلع کند». دکتر زهتاب با عنوان این مطلب میافزاید: محل زانوی پا از ناحیه جلو مورد عمل جراحی قرار میگیرد که اعصاب مهم تغذیهکننده پا از پشت این منطقه میگذرند که ممکن است مورد صدمه قرار گیرد به همین جهت هر بیماری قبل از عمل جراحی، باید از این صدمات احتمالی و عوارض، آگاه شود.
این متخصص ارتوپدی زانو یادآور میشود: اگر کودکان در سنین رشد (دختران تا ۱۳ الی ۱۴ سالگی و پسران تا ۱۵ الی ۱۶ سالگی)، زمانی که صفحات رشد آنها باز است (صفحات رشد در انتهای استخوان دراز قرار گرفتهاند) دچار صدمه شوند، میتواند بعدها آنها را دچار پای پرانتزی یا ایکسی کند که در بزرگسالی با بسته شدن این صفحات، چنین احتمالی نمیرود.