یهتر است احساس گناه خود را در مورد شب ادراری کودکتان کنار بگذارید، چون دلیل آن مشکلات عاطفی نیست.

سوال:

از وقتی که من یادم می‌آید پسر ۸ ساله‌ام مدام (تقریباً یک شب در می‌ان) رخت خوابش را خیس می‌کند. به خاطر این مساله خیلی ناراحت است و من هم به عنوان یک مادر احساس می‌کنم که در حق او کوتاهی کرده‌ام. مادرم می‌گوید دلیل آن مشکلات عاطفی است. عامل اصلی شب ادراری چیست؟ کسی می‌داند؟

جواب:

کودکانی که در طول روز می‌توانند مثانه‌شان را کنترل کنند ولی حداقل در یک دورهٔ ۶ ماهه، شب‌ها جایشان را خیس می‌کنند، مبتلا به مشکلی هستند که به آن شب ادراری (PNE) می‌گویند. شب ادراری رایج‌ترین مشکل خیس کردن رخت خواب است. تنها در امریکا بیش از ۵ میلیون کودک سن مدرسه دچار مشکل شب ادراری هستند.

متاسفانه، بیشتر کودکان مبتلا به شب ادراری احساس می‌کنند که مقصر خودشان هستند. بیشتر آن‌ها فکر می‌کنند شب ادراری نتیجه افکار بد یا اعمال بد آن‌ها است و یک جورایی احساس می‌کنند که شب ادراری یک نوع تنبیه است.

بطور مشابه، بسیاری از والدین احساس می‌کنند که شب ادراری کودکشان ناشی از تربیت غلط آن‌ها است و این احساس با صحبت‌های دوستان و اقوامی که مشکل عدم تعادل عاطفی را پیش می‌کشند، بد‌تر می‌شود.

شب ادراری یک پدیدهٔ رشدی مربوط به عوامل فیزیکی و فیزیولوژیکی است و استرس‌های عاطفی، اعتماد به نفس پایین و یا عدم بلوغ عاطفی، عامل شب ادراری نیستند.

کودکان مبتلا به شب ادراری در دو چیز مشترک هستند: اول اینکه آن‌ها شب‌ها نیاز به تخلیه ادرار دارند و دوم اینکه موقع نیاز به تخلیه ادرار از خواب بیدار نمی‌شوند.

همهٔ کودکان هنگام شب نیاز به تخلیهٔ مثانه ندارند. نوزادان در طول ماه‌های اولیه زندگی، ۲۴ ساعته ادرار می‌کنند. بیشتر بزرگسالان شب‌ها نیازی به تخلیه مثانه ندارند (اما درصد کمی از بزرگسالان در تمام زندگیشان شب‌ها نیاز به دستشویی پیدا می‌کنند). یک زمانی در اواسط دوران کودکی، زمان ادرار بیشتر کودکان از ادرار ۲۴ ساعته، به ادرار کردن فقط در ساعات بیداری تغییر می‌یابد. در زیر برخی دلایل نیاز به ادرار شبانه آمده است:

عدم تعادل ماهیچه‌های مثانه. به عنوان مثال، در این زمان ماهیچه‌ای که برای خروج ادرار منقبض می‌شود، قوی‌تر از ماهیچه‌ای (حلقوی یا اسفنک‌تر) است که ادرار را در مثانه نگاه می‌دارد.

مثانه آن‌ها کمی کوچک‌تر از آن است که بتوانند مقدار طبیعی ادرار را نگاه دارد.

بدن آن‌ها ادرار زیادی تولید می‌کند که سایز طبیعی مثانه قادر به نگهداری آن نیست. عامل آن می‌تواند نوشیدنی زیاد، استفاده از داروهای ادرارآور، دیابت یا عفونت مزمن مجاری ادراری باشد.

یکی دیگر از عوامل تولید ادرار بیش از حد در شب می‌تواند سیستم تنظیم هورمونی باشد. بدن نوزادان در تمام شبانه روز به یک اندازه ادرار تولید می‌کند. بسیاری از بزرگسالان هنگام خواب ادرار کمتری تولید می‌کنند که عامل آن افزایش هورمون شبانه به نام هورمون ضد ادرار (ADH) است. میزان هورمون ضد ادرار موجود در خون در آغاز شب بیشتر می‌شود. در یکی از مطالعاتی که میزان هورمون ضد ادراری بیماران مبتلا به شب ادراری را مورد بررسی قرار داده بود، مشخص شد که در این افراد میزان هورمون ضد ادرار همیشه در سطح پائینی قرار دارد.

دومین مورد مشترک در بیماران مبتلا به شب ادراری این است که آن‌ها هنگام نیاز به ادرار از خواب بیدار نمی‌شوند. وقتی نوزادان نیاز به تخلیه ادرار دارند، هیچ سیگنالی از مثانه به مغز ارسال نمی‌شود تا نوزاد را از خواب بیدار کند. هنگام شب وقتی مثانه یک فرد بزرگسال پر می‌شود، از طریق سیستم عصبی سیگنالی از مثانه به مغز ارسال می‌شود. این مکانیسم ارسال سیگنال یک زمانی در اواسط دوران کودکی خود را نشان می‌دهد.

سال هاست که والدین کودکان مبتلا به شب ادراری اظهار می‌کنند که کودکان آن‌ها خواب سنگینی دارند. پزشکان معمولاً با این مساله مخالف بوده‌اند و به شواهدی از ثبت فعالیت‌های الکتریکی مغز (EEGS) اشاره می‌کردند که نشان می‌داد کودکان مبتلا به شب ادراری،‌‌ همان مراحل خواب کودکان دیگر را طی می‌کنند، با‌‌ همان فرکانس و اینکه شب ادراری می‌تواند در هر یک از مراحل خواب روی دهد.

کودکانی که شب‌ها جایشان را خیس می‌کنند، شب‌ها نیاز به تخلیه مثانه دارند و وقتی مثانه‌شان پر می‌شود، از خواب بیدار نمی‌شوند.

آگاهی از عوامل شب ادراری می‌تواند به حذف این برچسب کمک می‌کند. همچنین اکنون برای ارزیابی توصیه‌هایی که دیگران به شما می‌کنند، آمادگی بیشتری دارید. برای درمان موثر باید عوامل بیماری را بررسی کرد. بسیاری از کودکان ۱۲ هفتهٔ تمام، شب خشک می‌خوابند.