پسران و دختران در اوایل نوجوانی بالغ می شوند و هر یک از مراحل ثابت غیر قابل کنترل بلوغ را پشت سر می گذارند. بلوغ عاطفی، هیجانی، اخلاقی و اقتصادی از مسائل مهم دوران نوجوانی محسوب می شود. مراحل رشد نوجوان در دوران بلوغ شامل ۷ مورد زیر می باشد:
• استقلال و رهایی از وابستگی به خانواده : نوجوان باید به تدریج وابستگی خود را به والدین کاهش دهد.
• بلوغ عاطفی : نوجوان باید به تدریج رفتارها و واکنشهای خام و کودکانه را کنار بگذارد. از حقیقت نگریزد، حتی در موقعیت های مختلف به جای واکنشهای هیجانی و کودکانه واکنشهای منطقی و عاقلانه داشته باشد.
• بلوغ اجتماعی : نوجوان باید زندگی اجتماعی، همزیستی با دوستان، همسایگان و همکاران و … را فرا گیرد و تفاوتهای فردی انسانها را بپذیرد و از طرفی اعتماد به نفس خود را افزایش دهد.
• استقلال مالی : نوجوان باید به تدریج خود را برای انتخاب کاری متناسب با توانایی و ظرفیت خود آماده و در صورت لزوم آموزش لازم را کسب کند.
• رشد فکری : نوجوان باید در مورد هر مسئله ای فکر کند، نه آنکه به راحتی و بدون اندشیدن مسائل را بپذیرد.
• استفاده از اوقات فراغت : نوجوان باید ساعاتی از روز را به اوقات فراغت اختصاص دهد و با مطالعه کتابهای مفید و پرداختن به فعالیتهای اجتماعی، ورزشی و … از وقت خود استفاده موثر کند.
• فلسفه زندگی : نوجوان باید به دنبال نگرش سازنده و مثبتی باشد که به زندگی او معنا و مفهوم بخشد. او باید معیارها و اصول منطقی را برگزیند و اهداف خود را بر اساس آنها جهت دهد.
استقلال
گرچه نوجوان بالغ می شود، اما تا زمانی که از نظر درک و شناخت برخی مسائل و نیازها به والدین وابسته است، از نظر عاطفی کودک محسوب می شود.
رفتارهای نوجوان که برخی موارد خام و نسنجیده است، طبیعی و مختص دوران بلوغ می باشد.
جوان در حالیکه والدینش را دوست دارد و به علایق آنان توجه می کند، در اکثر موارد خود به تنهایی تصمیم می گیرد.
وابستگی نوجوان به والدین در مقایسه با کودکی کاهش می یابد. او در برخی موارد می تواند بتدریج تصمیم گیری کند، اما باید از والدین انتظار داشته باشد که با راهنمایی و ارائه اطلاعات کافی او را در حل برخی مشکلات، انتخاب دوست و رشته ی تحصیلی آزاد گذارند و با نظارت بر رفتارهایش، اشتباه او را متذکر شوند.