اسباب‌بازی‌ها یکی از عوامل مهم و تاثیر‌گذار بر شخصیت کودکان و نوجوانان هستند که بر رفتار، میزان اعتماد به نفس، آموزش، فرهنگ، رشد ذهنی و عاطفی، آرمان‌های اجتماعی و حتی رژیم غذایی آنان می‌توانند اثری مثبت یا منفی داشته باشند.
اسباب‌بازی‌ها در دوران کودکی نیاز فطری کودکان را ارضا می‌کنند و برای آنان شکلی نمادین دارند. معمولاً اسباب‌بازی‌ها ماکتی از افراد، ابزارها و وسایل حقیقی موجود در زندگی روزمره هستند که کودک در هنگام بازی با شکل و کاربردشان آشنا می‌شود. در طراحی اسباب‌بازی‌ها و تعدادی که در بازار مصرف در دسترس هستند، همواره سیاست‌هایی نهفته است که تا‌کنون برای شکل‌گیری آرمان‌های اجتماعی و نیاز‌ها و پوشش برنامه‌های دولت‌های مختلف استفاده شده است.
آنچه در این‌جا مورد توجه است تاثیر اسباب‌بازی‌ها در شکل‌گیری شخصیت اجتماعی و آموزش به افراد دارای معلولیت و همچنین سایر افراد جامعه و آشنایی آنان نسبت به این موضوع است؛ چرا که کودکان به کمک عروسک‌های معلول که وسایل خاص خود را همراه دارند در کنار سایر عروسک‌ها، آمادگی لازم برای داشتن دوستی معلول را در سنین پایین به دست خواهند آورد.
در مورد خود فرد معلول نیز می‌توان گفت کودک معلولی که از وسایل خاصی استفاده می‌کند با داشتن خانه‌ای عروسکی و ماکت‌هایی مشابه وضعیت و وسایل خود می‌تواند چگونگی مدیریت و استفاده از آن وسایل را در هنگام بازی بیاموزد و با محدودیت‌ها و راه‌‌های بر طرف کردن مشکلات آشنا شود و راحت‌‌تر وجود آن‌ها را بپذیرد.
در سال ۱۹۹۷ یک شرکت سازنده‌ی اسباب‌بازی، نمونه‌ای از عروسک‌های روی صندلی چرخدار را ارائه کرد؛ با این امید که بتواند نگرش و نوع نگاه نسبت به معلولیت را به کمک آن تغییر دهد و از این راه به کودکان معلول اعتماد به نفس بدهد.
پس از به بازار آمدن این عروسک، شرکت تولید کننده اعلام کرد که هم اکنون وقت آن رسیده که خود را بیشتر درگیر پیام‌های اخلاقی از طریق محصولاتشان کنند.
نایب رئیس فروش در این شرکت می‌گوید ما مدت‌ها در دنیای عروسک تنوع در پیام‌های اخلاقی داشته‌ایم ولی در مورد ارائه‌ی دوستی معلول دیر دست به کار شده‌ایم و کوتاهی کرده‌ایم.
البته شرکت‌های دیگری هم محصولاتی همچون عروسک‌های پارچه‌ای روی صندلی چرخدار، اتوبوس‌های رمپ دار، خانه‌ی عروسکی رمپ‌دار، عروسک‌هایی با عصا و واکر، عروسک‌های پارچه‌ای شبیه به چهره‌ی کودکان سندرم دان و همچنین کودکانی که موهای خود را به واسطه‌ی شیمی درمانی از دست داده‌اند را نیز ساخته‌اند.
در کشور ما عروسک‌های دارا و سارا که متناسب فرهنگ ایرانی هستند، می‌توانند از پتانسیل بالایی برای رقابت با محصولات مشابه برخوردار باشند. ارائه مدل‌هایی طبیعی که از نظر ظاهر فیزیکی دور از انتظار نباشند و همچنین پوشش‌دهنده‌ی تمامی اقشار جامعه باشند از نکات مثبتی هستند که می‌توانند در جهت رشد عاطفی و ذهنی فرد تاثیر‌گذار باشند.
امید است شرکت‌های تولید کننده‌ی اسباب‌بازی‌های کودکان و نوجوانان داخلی، در تولیدات خود نیاز‌های عاطفی تمامی گروه‌های جامعه را در نظر داشته و با انجام تحقیقات بیشتر در مراحل طراحی، ساخت و تولید، در کنار پیام‌های فرهنگی و ملی، توجه لازم به معلولان را در دستور کار خود قرار دهند و از این طریق راه را برای حضور معلولان در جامعه فراهم آورند.
منبع: کتابک