گاهى کودک به علت دیدن خواب هاى ترسناک از خواب بیدار مى شود و اغلب بخشى از خوابى که موجب ترس وى شده و یا تمامى آن را به یاد مى آورد. در این زمان کودک اکثرا در رختخواب خود مى نشیند و فریاد مى کشد و یا گریه مى کند و یا به طرف والدین مى آید و از آنها تقاضاى کمک مى کند. گاهى هم ممکن است کودک دچار وحشت، با صداى بلند در خواب داد بکشد و گریه کند اما از خواب بیدار نشود. 
علل و موجبات اصلى کابوس ها :

ممکن است بر اثر رویدادها و مسائل ترسناکى باشد که کودک در طى روز در تلویزیون مى بیند یا در داستان ها و کتاب ها مى خواند و یا اطرافیان تعریف مى کنند و یا اصولا مسئله اى باشد که کودک خود شخصا با آن رو بروست مانند دعواها، مشکلات احساسی، و در بچه هاى بزرگتر مشکلات در مدرسه و شاید سختى تکالیف درسى و غیره. همچنین کابوسهاى کودک مى تواند تاثیراتى از اعمال روزانه باشد، یک روز فشرده و سخت مى تواند باعث کابوس هنگام خواب شود.

البته خواب‌هاى وحشتناک مى تواند از تخیل کودک هم شکل بگیرد بدون این که معناى خاصى داشته باشد . هر کابوسى به این معنى نیست که مسئله اى وجود دارد. در کودکان تب، مریضی، زیاد یا دیر خوردن غذا مى تواند نقش مهمى در کابوس داشته باشد.

نحوه بر خورد والدین هنگام دیدن خوابهاى وحشتناک به این گونه است که؛

هنگامى که کودکى در دل شب فریاد کشید، بى آن که از خواب بیدار شود ، باید او را نوازش کرد و آرام در گوشش لالایى نجوا کرد و در این هنگام نباید کودک را حتى الامکان از خواب بیدار کرد. اما زمانى که کودکتان از صداى فریاد خودش بیدار شد ، همچنان وحشت زده و ترسیده است، او را در آغوش بگیرید و یک لیوان آب به او بدهید و او را نوازش کنید و با صداى آهسته برایش تعریف کنید که این فقط یک خواب بود و گذشت ، آنچه که دیدى همه در خواب بود. حتى اگر کودک معنى واژه رویا (خواب) را هنوز یاد نگرفته باشد ، طنین آرام بخش صدایتان او را تسکین خواهد داد و به او خواهد فهماند که آنچه که دیده واقعیت نداشته است ، و اگر کودک باز هم بى قرارى کرد مى توان چراغ را روشن کرد و گفت بیا به دنبال آن چیزى که مى ترسى بگردیم و یا به او بگوییم چراغ را برایت روشن میگذارم.

البته امکان دارد که در بعضى موارد، صحنه هایى از آن کابوس وحشتناک در ذهنش دوباره تکرار شود و از ترس این که دوباره آن منظره هاى وحشتناک را ببیند از رفتن به رختخواب امتناع ورزد. توصیه اى که در این زمان وجود دارد این است که موضوع خوابى را که کودک عنوان مى کند به شکل دیگرى به پایان برسانیم به این شکل که مثلا اگر خواب اژدها را دید به او بگوییم که در انتها تو شمشیرى داشتى و اژدها را کشتی. سعى کنید وقتى کودک، خواب ترسناک مى بیند و به طرف تخت شما مى آید او را به تخت خودش باز گردانید چون بعدا خیلى مشکل است که شب هاى بعد در اتاق خودش به خواب رود و سعى کنید پیش کودک تا به خواب رفتن وى بمانید و بعد اتاق او را ترک کنید. هنگامى که احساس مى کنید دیدن کابوس در کودکتان به علت این است که ذهنش مشغول مسئله اى است باید دقت کنید که چه چیزى در زندگى کودک تغییر یافته است. البته باید از خود کودک کمک گرفت و یک سوال باز و دقیق پرسید مثلا دیشب چه خوابى دیده بودی؟ یا دقیقا از چه چیزى مى ترسی؟ و بگذاریم خودش تعریف کند و سعى کنیم بین صحبت هایش حرف نزنیم، با دقت گوش کنیم زیرا کودک با این عمل ما احساس خواهد کرد که وى را درک مى کنیم.

البته از کودکانى که کوچکتر هستند نباید انتظار داشته باشیم که خوابشان را واضح بتوانند بیان کنند زیرا کودکان در سنین پایین نمى توانند دقیقا خوابى را که دیده اند به روشنى براى دیگران تعریف کنند و فقط ممکن است یک لغت بگویند مثل؛ زن بد جنس یا سگ بزرگ. در این صورت باید به آنها گفت که در واقعیت و در اتاق او چیزى وجود ندارد و مى توان به همراه کودک همه جاى خانه را جستجو کرد. 

پیشگیری: شبها سعى کنید همیشه یک چراغ خواب در اتاق کودک روشن باشد و در تاریکى قبل از این که کودک به خواب رود به وسایل در اتاق کودک نگاه کنید که بد نمانده باشد مثلا سایه یک صندلى ممکن است براى کودک ایجاد ترس کند. سعى کنیم کودکان قبل از به خواب رفتن، فیلمهاى خشن و ترسناک نبینند و یا بازى هاى خشن و هیجان انگیز انجام ندهند‌، سعى کنید قبل از به خواب رفتن کودک برایش قصه بخوانید(البته نه قصه هاى هیجان انگیز) و یا یک مسئله را که براى کودک جالب است تعریف کنید و به او بگویید امیدوارم امشب در موردش خواب ببینی. شما مى توانید یک موقعیت روحى خوب و آرامش قبل از خواب، براى کودکتان ایجاد کنید.

منبع:روزنامه رسالت