بسیاری از والدین بر این باورند که مهارت های مفید اجتماعی برای موفقیت کودکان در زندگی مهم و حیاتی هستند . به نظر می رسد که برخی از کودکان فقط با مشاهده دیگران این مهارت ها را به سادگی می آموزند ؛ اما کودکان استثنایی ممکن است در آموزش و یاد آوری آنها با مشکلات زیادی مواجه باشند.
برای روشن شدن مطلب ، دو کودک استثنایی را در نظر بگیرید . اولی پسری ده ساله و دومی دختری هفت ساله است و هر دو در یادگیری آداب اجتماعی دچار مشکل هستند . اگر شما والدین این بچه ها بودید چگونه می توانستید به آنها کمک کنید تا مهارت ها و آداب اجتماعی را بیاموزند . پیشنهادهای زیر آموزش راهبردهایی در این خصوص است که به این قبیل کودکان کمک می کند تا امیال خود را کنترل کرده و توقعات اجتماعی را نیز برآورده سازند :
مدلسازی
رفتاری را که می خواهید به فرزندتان بیاموزید سرمشق قرار دهید ، مثلا وقتی می خواهید وارد مکانی شوید در بزنید و اجازه بگیرید و یا هنگامی که می خواهید جایی را ترک کنید ، به او گوشزد کنید که با وجود این که او دوست دارد بیشتر بمانید ولی اکنون وقت رفتن است . مطمئن باشید فرزندتان شنیده باشد که شما از صاحبخانه تشکر کردید .
آموزش
بنشینید و با فرزندتان در سطح خودش ، در مورد انتظاراتتان از او و رفتارهای جدیدی که می خواهید به او آموزش دهید صحبت کنید . تذکرات شفاهی باید مرحله به مرحله و همراه با تصاویر و عکسها ، آموزش های کتبی و استفاده از عروسک ها باشد . تکرار و یادگیری همراه با بازی ، درک انگیزه فرزند شما را افزایش می دهد . مثلاً می توانید یک اتاق مقوایی بسازید و به نوبت به جای عروسک ها در بزنید و پاسخ دهید .
بدین طریق می توانید مفهوم در زدن قبل از ورود به مکانی را به شیوه ای لذت بخش و نشاط آور به فرزندتان آموزش دهید .
این آموزش ها را هر چند روز یک بار حدود پنج دقیقه تمرین کنید تا وقتی که مطمئن شوید فرزندتان آموزش های لازم را فرا گرفته است . بعد از هر جلسه تمرین نیز می توانید با دادن پاداش یا امتیازات خاص او را تشویق کنید .
تمرین و ممارست
وقتی که مطمئن شدید او مفاهیم را متوجه شده و آنها را درک می کند می توانید آنها را با او انجام دهید . زدن به در را با چندین در، از جمله در اتاق خواب یا حمام تمرین کنید تا این کار برایش به صورت وظیفه مطرح شود. و در هر بار موفقیت ، او را تشویق کنید .
انگیزش
پس از آموزش و تمرین این آداب اجتماعی ، هدف این است که فرزندتان آنها را در زندگی واقعی به کار ببرد و سرانجام برای او به صورت یک عادت درآید . از این که این مهارت ها را خوب یاد گرفته اظهار رضایت کنید و به او بفهمانید هنگامی که آنها را در زندگی واقعی اش به کار ببرد مورد تشویق قرار خواهد گرفت . اما به محض این که به این رفتارها عادت کرد مشوق ها را نیز به تدریج کم رنگ تر کرده یا محو کنید و استفاده از پاداش ها را تغییر دهید، طوری که در فرزندتان برای آشنایی با دیگر مهارت های اجتماعی انگیزه ایجاد شود .
در شرایط دشوار حامی او باشید ، حتی یک کودک با انگیزه ی قوی نیز اگر توقعات ما بیش از توان او باشد ، موفق نخواهد شد. شما می توانید برای آموزش فرزندتان او را به طرق مختلف کمک کنید تا این رفتارها برایش جا بیفتد .
اگرچه آموزش مهارت های جدید به کودکان استثنایی کار ساده ای نیست اما با تلاش و کوشش و هدایت و خلاقیت های شما او می تواند موفق شود و این موفقیت می تواند تغییرات ماورای تصور شما را در زندگی او ایجاد کند .
منبع: تبیان