دربارهی مسائل جنسی کودکان در هر سنی تا چه میزان باید اطلاعات داشته باشند. به خاطر داشته باشید بهترین آموزگار برای کودکان والدین میباشند.
پاسخ به سوال کودک: «نوزاد از کجا میآید؟»
زمانی که کودک، اولین نوزاد تازه متولد شده را میبیند، این سوال برایش به وجود میآید که نوزاد از کجا میآید؟ و مثل همهی سوالهایی که از والدین میپرسد، جواب این سوال را نیز از آنها میخواهد. برای آنکه بدانیم چگونه به این سوال کودک پاسخ دهیم، باید بدانیم که:
مراحل درک کودک از تولد بدین صورت است:
کودک سه ساله
این جواب راکه نوزاد در شکم مادر رشد میکند را نمیتواند قبول کند. او گمان میکند همانطور که از خواربار فروشی میتوان هر چیزی را خرید، بچّه را هم از بیمارستان خریدهاند.
کودک چهار ساله
خرید بچّه را، از بیمارستان قبول ندارد، ولی رشد کودک در شکم مادر را میپذیرد و تصور میکند بچّه از ناف مادر زائیده میشود.
کودک پنج ساله
بیشتر علاقمند است خود صاحب بچِّه شود، و این را در بازیهای آنها میتوان مشاهده کرد.
کودک شش ساله
علاقه شدیدی به مبدأ پیدایش بچه، بارداری و تولد پیدا میکند و تصور میکند بچّه در اثر ازدواج پدر و مادر و به خواست خداوند بهوجود میآید و در شکم مادر به شکل تخم است.
کودک هفت ساله
علاقه شدیدی به داشتن نوزادی جدید در خانواده دارد تا فرایند رشد کودک، در مادر را درک کند.»(۲) باید بدانیم اگر به کودک چهارساله بگوییم “نوزاد در بدن مادر رشد میکند ” ، مطابق سن و درکش این را میپذیرد همان اندازه دانش، برای سن او کافی است.
«هرگز نباید، در برابر سوال کودک، از چگونگی تولد، به او دروغ بگوئید. اگر هم نمیخواهید در آن لحظه پاسخی دهید، به او بگوئید بعداً صحبت خواهیم کرد. تجربه ما نشان میدهد که پاسخ درست ما به بچهها، نه تنها انحراف ایجاد نمیکند، بلکه از آنها پیشگیری میکند»(۳)
تا سن ۵ سالگی
بچّهها باید:
۱- نام صحیح اعضای بدن از جمله اعضای تناسلی را بدانند.
۲- درک کنند که نوزادان از رحم مادر متولد میشوند.
۳- مفهوم فضای خصوصی را هنگام تعویض لباس و رفتن به توالت بدانند. به ویژه ضروری است کودکان ۵ ساله تفاوت خصوصی و سری را بفهمند.
۴- بتواند به راحتی با والدین یا فرد بزرگسال قابل اعتماد دیگری، درباره جنسیت صحبت کنند.
۵- نسبت به هویت مذکر یا مونث خود عزت نفس داشته باشند.
بین ۶ تا ۹ سالگی
بچّهها باید:
۱- بتوانند تولید مثل حیوانات و گیاهان را به عنوان بخشی از چرخه حیات درک کنند.
۲- در پاسخ به سوالاتی چون «نوزادان از کجا میآیند؟» «چطوری به دنیا میآیند» چیزهای شنیده باشند.
۳- از تفاوت بین دو جنس آگاه باشند و بتوانند نام صحیح اندام تناسلی خود و جنس مخالف را نام ببرند.
۴- درک کلی از ایدز و عفونتهای دیگری که از طریق جنسی منتقل میشود داشته باشند.
۵- نسبت به سلامت کلی و نیازهای ایمنی بدن خود مسئولیت روزافزون پیدا کنند و بهداشت شخصی خود را با مسواک زدن، دوش گرفتن، رعایت تغذیه مناسب و غیره حفظ کنند.
۶- مفاهیم دوستی و عدالت را بفهمند و بتوانند احساسات خود را با والدین یا افراد بزرگسال قابل اعتماد دیگر درمیان بگذارند.
بین ۹ تا ۱۳ سالگی
بچّهها باید:
۱- جنسیت را به عنوان بخشی طبیعی از زندگی درک کنند.
۲- با تغییرات طبیعی دختران و پسرها در دوران بلوغ (عادت ماهیانه و احتلام) آشنا شوند.
۳- بتوانند با دیگران دوست شوند و دوستیهایشان را حفظ کنند. (معمولاً با هم جنسهای خودشان
۴- روند تولید مثل و از جمله مفاهیمی چون: آمیزش جنسی، پدر و مادرشدن، سقط جنین و جلوگیری از بارداری را درک کند.
۵- بدانند سوء استفاده جنسی چیست؟ چگونه میتوان آن را تشخیص داد و در موقعیتهای بالقوه خطرناک چگونه باید رفتار کرد.
با توجه به مراحل رشد کودک، به پرسشهای او پاسخ دهید. هر چه سن او کمتر است پاسخها را عینی تر و با لحن جدی بگویید. جواب آنها را حداکثر در دو تا سه جمله بدهید. بچههای ده- دوازده ساله به اطلاعات بیشتری نیاز دارند که میتوان از طریق کتابها، جزوهها و کلاسهای آموزی به آنها دست یافت.