رایجترین دارو برای کودکان مبتلا به اختلال بیشفعالی و نقص توجه، دارویی به نام «متیل فنیدیت» با نام تجاری «ریتالین» است. این دارو به شکل قرص در بازار دارویی موجود است. ریتالین با اثر بر قشر مغز و تالاموس از جذب دوبارهی دوپامین در سلولهای عصبی جلوگیری میکند (دوپامین یکی از مواد شیمیایی است که در انتقال عصبی نقش دارد). آنچه مهم است توصیه ی اکید متخصصان به فعالیتهای ورزشی برای کودکان بیش فعال است و این مورد را آنقدر مفید می دانند که تأثیر آن را کمتر از درمان دارویی نمی دانند.
یکی از مواردی که متخصصان برای درمان و کاهش علائم اختلال بیشفعالی نقص توجه توصیه میکنند، انجام فعالیتهای ورزشی و تفریحی برای این کودکان است. متخصصان میگویند ورزش تمرکز را بهبود میبخشد و جریان انتقال دهندههای عصبی را افزایش میدهد. پونتم، یکی از پژوهشگران در زمینهی این بیماری دربارهی ورزش به عنوان یک درمان متناوب برای اختلال بیشفعالی نقص توجه معتقد است: “تأثیر ایروبیک بر روی مغز، مشابه ریتالین یا دیگر داروهای تحریک زای روانی است که تأثیری موقتی دارند. این ورزش میتواند تاثیرات مثبت دیگر بر سلامت روانی و فیزیکی کودک شما داشته باشد”.
پژوهشگران دانشگاه ایلی نویز بر اساس مطالعات خود دریافتهاند، فعالیتهای خارج از خانه مانند استفاده از اوقات فراغت، رفتن به پارک، شهربازی، ورزش و… برای این کودکان مفید است. طبق مطالعاتی که در سپتامبر ۲۰۰۴ در مجلهی آمریکایی سلامت عمومی انجام شد، نتیجهی این درمان روی کودکان پنج تا هجده ساله، کاهش شدید علائم را نشان میدهد.
در واقع فعالیتهای فیزیکی همواره به سود مبتلایان به اختلال بیشفعالی نقص توجه است. ورزش و تحرک انرژی اضافی کودک را تخلیه میکند، مغز را به فعالیت وا میدارد و تحریکش میکند. همچنین شرکت در بازیها و کارهای گروهی مهارتهای اجتماعی او را تقویت میکند و پیروی از نظم و انضاط را تعلیم میدهد. البته زمانی پیش میآید که کودک خجالتی است و تمایل به شرکت در گروهها و بازیهای تیمی را ندارد، در این حالت بازیهای انفرادی مثل دوچرخه سواری یا شنا میتوانند مناسب و کمک کننده باشند. همچنین هنر و سرگرمیهای ذهنی میتوانند مفید باشند. مثلا نقاشی کشیدن، کاردستی درست کردن و موسیقی، فعالیتهایی هستند که فرصتهای خلاقانهای را فراهم میکنند.
نکتهی مهمی که در این مقوله وجود دارد، نظارت بر پیشرفت کودک است. اگر ببینیم در انجام کار خاصی مثلاً ورزش فوتبال یا نقاشی پیشرفتی ندارد، باید فعالیت دیگری را جایگزین آن کنیم. آگاهی از محدودیتها، تواناییها، علاقهها و خواستههای حقیقی کودکان بیشفعال، به پدر و مادریهاشان کمک میکند تا بهتر و سادهتر از پس تعدیل و حل این مشکل برآیند.